Hulpmddelen bij wangedrag
De VVSG publiceerde recent een bericht over agressie tegenover personeelsleden met een op basis van lokale voorbeelden gemaakte handleiding voor lokale besturen. Vanwege mijn professionele betrokkenheid bij dit onderwerp tijdens mijn werkzaam leven is hier deel 8b met mijn ervaring en bevindingen.
Stimuleer medewerkers om hun vakmanschap te vergroten
Medewerkers kunnen van elkaar leren door ervaringen te delen. Stimuleer evaluaties van de aanpak van wangedrag en spoor medewerkers aan om het onderwerp wangedrag in te brengen bij de Federatie van OCMW maatschappelijk werkers. Er ligt hier ook een verantwoordlelijkheid voor Exello.net. De Federatie kan bijvoorbeeld een gedragscode ontwikkelen waaraan medewerkers hun gedrag kunnen toetsen.
Zorg voor de juiste training
Training is een goed middel om medewerkers toe te rusten voor de aanpak van wangedrag. Toezicht op en inspectie van regelmatige herhaling is aan te bevelen. Vraag je wel af wat training moet opleveren en of een collectieve training daarvoor het beste middel is. Een probleem dat je bij één of meer medewerkers signaleert hoeft niet per se ook het probleem van de hele groep te zijn. Zo kun je bijvoorbeeld gebrekkige omgangsvormen van een enkele medewerker (die wangedrag van burgers versterken) beter aanpakken met functionerings- en beoordelingsgesprekken, eventueel aangevuld met individuele vaardigheidstrainingen of coaching. Terugkerende trainingen in generieke beroepsvaardigheden roepen vaak weerstand op. Professionals hebben in hun opleiding al uitgebreid geleerd grenzen te stellen en emoties te de-escaleren. Een trainer moet van goeden huize komen om een medewerker te motiveren om vertrouwde vaardigheden los te laten en nieuwe te gebruiken. Een gerichte vaardigheidstraining voor een vaardigheidstekort dat de aanpak van wangedrag belemmert is wel nuttig. Zo’n tekort zal zich zelden collectief voordoen. Ook een speciale opleiding voor het voeren van een ordegesprek kan waardevol zijn. Een ordegesprek vraagt immers goede voorbereiding, kennis van het doel van het gesprek en de plaats in het beschikbare instrumentarium en een daadkrachtige aanpak. Als de organisatienorm niet leeft of als je handelingsverlegenheid en vermijdingsgedrag signaleert, dan kun je trainingen overwegen waarin medewerkers leren hoe ze als team de orde kunnen bewaren en bemoeirecht en de bemoeiplicht toepassen. Veel van de inzichten in deze serie artikelen lijken voor de hand te liggen. Toch zijn ze niet altijd terug te vinden in de cultuur van gemeenten. In trainingen kunnen medewerkers en managers inzicht krijgen in fenomenen als vermijdingsgedrag en handelingsverlegenheid, de betekenis van angst in het professioneel handelen en de achtergronden van bemoeirecht en bemoeiplicht.
Bron: Jan Timmermann, webredacteur Exello.net 20 februari 2023
