Gemeenten en ocmw’s organiseren veel meer begrafenissen voor mensen in armoede
In 2019 werden in Vlaanderen 1.525 mensen in armoede begraven via begrafenissen (of crematies) waarbij de gemeente of het OCMW de begrafenis regelt en de kosten ten laste neemt. Dat zijn er 600 meer dan in 2012 (900). Uit een bevraging die de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten deed bij haar leden blijkt dat ongeveer de helft van de gemeenten vaste afspraken gemaakt heeft met een begrafenisondernemer over hoe zo’n begrafenis er uit moet zien en dus ok over de kosten. Het gaat om mensen die sterven zonder inkomsten of van wie de nabestaanden onvoldoende middelen hebben om hun vriend of familielid te begraven. In zo’n situatie hebben de gemeente of het OCMW de decretale plicht om de uitvaart te laten verzorgen. De grootste aantallen komen voor in de centrumsteden. ‘De armoedecijfers zitten al een hele tijd rond de 10% in Vlaanderen, maar toch blijkt volgens Wim Dries, voorzitter van de VVSG dat er steeds meer mensen op het einde van hun leven onvoldoende reserve hebben om de begrafenis te betalen van zichzelf, een vriend of familielid. “De lokale besturen staan dicht bij de mensen, sommige overledenen kregen ook al tijdens hun leven hulp van het OCMW, het is logisch dat ze hier dan ook nog voor zorgen.”
Iedereen wil na zijn overlijden een waardig afscheid. Maar mensen in armoedezijn bezorgd omdat ze niet weten hoe ze hun eigen uitvaart of die van geliefden kunnen betalen. Ze zijn ook bang dat het allemaal zo snel gebeurt dat er geen tijd is voor de handelingen en ceremonies die een laatste afscheid warm en menselijk maken, zoals gedenkkaartjes, tijd om afscheid te nemen of een naambordje bij het graf of de urne. Om daaraan tegemoet te komen maakte de VVSG in 2013 de leidraad voor een menswaardige begrafenis voor mensen in armoede. Die leidde er mede toe dat steden en gemeenten algemene afspraken maken met een begrafenisondernemer over prijs en kwaliteit. Volgens Wim Dries kan een kleine gemeente waar men per jaar één of twee van dit soort begrafenissen heeft, dat ook regelen wanneer er zich een sterfgeval voordoet. Voor een grotere gemeente vindt hij het wel zeer waardevol om vooraf goede afspraken te maken en de voorwaarden vast te leggen. Het is volgens hem een manier om dit soort begrafenissen ook vanuit de lokale besturen professioneel aan te pakken en het geeft mensen in armoede rust wanneer ze weten hoe dit zal verlopen.
Deze cijfers gaan over 2019, nog voor Corona de samenleving trof. De VVSG verzamelt de coronacijfers volgend jaar.
Lees verder: Leidraad voor een menswaardige uitvaart voor mensen in armoede: PDF-documenten
Bron: VVSG 2 november 2020
