Citizen science project met netwerk van ‘pleegtuintjes’
Frederik Gerits (ILVO-UGent) onderzocht in zijn doctoraat de impact van de landschappelijke verwevenheid en de variaties daarin op de gezondheid van het platteland. Met de hulp van een geëngageerde groep burgerwetenschappers beheerde en monitorde hij 41 identieke 1m²-tuintjes die geplaatst werden in landschappen die sterk van mekaar verschilden op vlak van inrichting, landbeheer- en gebruik. Een opvallende vaststelling was het verschil in de insectengemeenschap die de burgerwetenschappers observeerden terwijl de tuintjes op dezelfde manier beheerd werden. Nu blijkt dat de landschappelijke omgeving dit verschil in biodiversiteit verklaart. Verder werd ook duidelijk dat bomen en struiken een grote bufferfunctie uitoefenen tegen weerextremen: in omgevingen met meer akkerbouw en verharde oppervlakken schommelden de temperaturen en het bodemvochtgehalte in de tuintjes meer.
Deze resultaten stellen de uitdaging maar ook de kansen op het platteland scherp. Het is ten eerste duidelijk dat niet één actor -de landbouwers – maar meerdere actoren verantwoordelijk zijn voor de gezondheid van de landbouwomgeving. Dat zet vraagtekens bij beleidsmaatregelen die focussen op financiële impulsen voor één actor die inspanningen levert op één perceel. Interessanter is het om te investeren in lokale samenwerkingsverbanden waarin landbouwers en andere plattelandsactoren samen werken aan een groener en meer biodivers landbouwlandschap. Daarnaast is het duidelijk dat door gerichte ingrepen in het landschap effectief winst te boeken valt voor landbouw, mens en omgeving. Een artikel over het Citizen science project vind je hier en een video waarin het onderzoeksopzet wordt uiteengezet hier. De resultaten van het BEL-Landschap project vind je hier.
Bron: Nieuwsbrief Kenniscentrum Vlaamse Steden juni 2023
